Robak komputerowy to jeden z wielu rodzajów zagrożeń. Jest on jednak niezwykle niebezpieczny, a zarazem bardzo powszechny. Dowiedz się czym jest, jak działa, jak wielkie szkody może wyrządzić na komputerze. Przeczytaj nasz tekst i naucz się chronić!
Co to robak komputerowy?
Robak nie jest standardowym wirusem komputerowym. Wirus jest zawarty w pliku, który nazywany jest nosicielem – może to być PDF, dokument tekstowy i tym podobne. Jednak robak różni się tym, iż tego nosiciela nie potrzebuje. Może rozchodzić się i infekować wszystkie urządzenia, które są w tej samej sieci, w jakiej zarażone urządzenie. Może być to zarówno sieć lokalna, jak i ogólna. Wirusy i robak często są mylone, ponieważ mogą mieć podobne działanie. Jednak wirus nie może się samodzielnie replikować, zawsze jest dołączony do pliku lub programu, ponieważ jest to kod, który zaczyna działać po otwarciu zainfekowanego pliku, uruchomieniu go. Natomiast robak potrafi bez działań użytkownika replikować się, zmieniać lokalizację oraz działać. Nie potrzebuje on pliku, a wystarczy, że odszuka lukę bezpieczeństwa w oprogramowaniu.
Czym jest robak komputerowy?
Robaki komputerowe potrafią wyrządzić mnóstwo krzywdy na każdym komputerze. Zalicza się je do większej grupy, nazywanej malware – czyli złośliwego oprogramowania, jakie bez wiedzy użytkownika potrafią wyrządzać krzywdy na komputerze, wykradać dane, blokować dostęp do plików, szyfrować i wiele więcej. Robaki są konstruowane w taki sposób, aby wykorzystywać wszystkie możliwe luki. Czasem są to niedostrzeżone przez twórców programów miejsca, gdzie zabezpieczenia nie działają, jednak najczęściej wykorzystują brak aktualizacji oprogramowania przez użytkowników komputera. Często można spotkać się z robakami pocztowymi, email to jeden z najpopularniejszych sposobów, które służą rozpowszechnianiu robaków. W wiadomościach znajdują się linki, a także pliki, które aktywują robaka. Ten bardzo szybko się powiela, znajduje zapisane na dysku adresy mailowe i na nie przesyła później wiadomości z robakami. Potrafią wykorzystywać także inne komunikatory niż e-mail, na przykład messengera, a w przypadku telefonów komórkowych takie komunikatory, jak Viber czy Whatsapp.
Jak działają robaki komputerowe?
Robaki mają bardzo dużo funkcjonalności. Rozprzestrzeniają się bez wiedzy użytkownika, przeciążają system, spowalniają go i zaburzają funkcjonowanie komputera. Często niszczą pliki, jakie znajdują się na dysku, skanują je w poszukiwaniu danych osobistych, nadpisują programy, a nawet instalują różne rodzaje szkodliwego oprogramowania, które mają na celu konkretne działania. Robaki potrafią instalować konie trojańskie, backdoory, spyware i inne. Robaki potrafi roznosić się na inne urządzenia przez pocztę, zainfekowane strony internetowe, pendrivy oraz wiele innych sposobów.
Jakie są rodzaje robaków komputerowych?
Robaki różnią się między sobą sposobem działania, a także roznoszenia się i funkcjonalności. Poznaj najważniejsze rodzaje robaków komputerowych, żeby zwiększyć świadomość na ich temat.
Robaki pocztowe
Wiadomość z robakiem ma najczęściej załącznik, jaki posiada robaka, może także zawierać link, jaki kieruje do witryny internetowej, która infekuje komputer. Taki robak działa na danym urządzeniu, ale jednocześnie rozprzestrzenia się za pomocą znalezionych na dysku adresów e-mail.
Robaki sieciowe
Użytkownik może zainfekować się bez podejmowania jakiegokolwiek działania. Wystarczy, że jest podłączony do sieci, w której krąży robak. Ten wyszukuje luki i zaczyna działać na urządzeniu. Dlatego tak istotne jest to, aby zawsze mieć aktualne oprogramowanie, a ponadto korzystać wyłącznie z zaufanych sieci komputerowych lub używać VPN.
Robak komunikatorów
To rodzaj robaka, który wykorzystuje najpopularniejsze komunikatory internetowe, często powiązane z portalami społecznościowymi. Bez wiedzy użytkownika przesyłają linki do zainfekowanej witryny do wszystkich znajomych. Współcześnie często te linki udają łącze do jakiegoś ciekawego filmu czy artykułu.
Inne rodzaje robaków komputerowych
Powyżej przedstawiliśmy najpopularniejsze robaki komputerowe, jednak jest ich o wiele więcej typów. Robaki potrafią kryć się w chmurach plików, przesyłać przez smartfony. Umieją nadpisywać, usuwać, szyfrować pliki. Uruchamiają mnóstwo procesów, potrafią zamienić komputer jako jeden z zombie należących do botnetu, a to tylko niektóre ich funkcjonalności.
Jak wykryć robaka na komputerze?
Pierwszym sygnałem, że coś jest nie tak, będzie spowolnienie komputera. Robak potrafi uruchomić wiele procesów, a więc sprawia, że komputer działa wolniej. Kolejnym ostrzeżeniem powinno być zaobserwowanie nietypowych działań – kopiowania czy znikania plików, nagłego wyłączania się komputera, wyświetlania niebieskiego ekranu bez żadnego błędu. Jednym z najgroźniejszym rodzajem robaka jest ten, który blokuje dostęp do plików poprzez szyfrowanie ich i żądanie okupu za dostęp do plików. To, że Twoje urządzenie nie wykazuje podejrzanych działań, nie znaczy, że nie jest ono zainfekowane. Robaki potrafią świetnie się ukrywać. Dlatego należy skanować swój komputer co jakiś czas, a ponadto warto zadbać o bezpieczeństwo swoich plików poprzez szyfrowanie ich, jak również wykonanie kopii bezpieczeństwa.
Jak uchronić się przed robakiem komputerowym?
Nie powinno się klikać w podejrzane linki oraz otwierać wiadomości e-mail, które nie spełniają oznak bezpieczeństwa. Warto mieć dobry program antywirusowy, który będzie wykrywał podejrzane działania, rozpozna niebezpieczne wiadomości i pliki do nich dołączone, a także umożliwi wykonywanie kopii zapasowych systemu. Ważne jest także to, by nie korzystać z publicznych sieci Wi-Fi (wyjątkiem jest korzystanie z VPN), a także odpowiednio chronić własną sieć domową czy firmową.
